CorporatieGids Magazine

63 62 WWW.CORPORATIEGIDS.NL Hugo Priemus is emeritus hoogleraar Systeem Innovatie Ruimtelijke Ontwikkeling en verbonden aan het OTB en de Technische Universiteit Delft Naar gasloze woningen in 2050: tussen droom en daad Het Kabinet wil dat in 2050 tenminste 95 procent van alle woningen gasloos zijn, ten opzichte van 1990. Deze ambitie vloeit voort uit het Verdrag van Parijs (2015) en hangt samen met het besluit van het Kabinet om de gaswinning in Groningen uiterlijk in 2030 te beëindigen. Het gaat om een technisch gecompliceerde opgave met als kernvraag wat er in de plaats komt van aardgas als energiebron. Er zijn nog veel onzekerheden over de kosten van deze operatie, over de vraag hoeveel en onder welke condities het bedrijfsleven gaat investeren, welke bijdragen het Rijk, provincies en gemeenten zullen leveren, en welke bedragen voor rekening van de bewoners komen. Hoe gaat de financiering van deze opgave eruit zien in de sociale huursector, de markthuursector, respectievelijk de koopsector? Bij de betrokken ministeries ontbreekt goeddeels de technische kennis om deze opgave te realiseren. Dat geldt ook voor de meeste gemeenten. Zij moeten wel zorgen voor Regionale Energie- strategieën (RES), die de relatie leggen met omgevingsvisies en omgevingsplannen. Hoe dat gaat gebeuren is nog onbekend. De nutsbedrijven zullen met hun kennis de bouwmarkt actief moeten betreden. De samenwerking tussen nutsbedrijven, vastgoedinvesteerders en gemeenten moet nog volledig van de grond komen. Waar is restwarmte beschikbaar en hoe kan deze restwarmte in de woningvoorraad worden benut? In hoeverre en hoe kunnen aardgasleidingen in de toekomst opnieuw worden gebruikt? Welke alternatieven zijn geschikt als alternatief voor het aardgas? Welke oplossingen bieden warmtepompen en warmtenetten? Hoe relevant zijn energielabels nog, als het gaat om het aardgasvrij maken van woningen? Is de gasrekening per huishouden per kwartaal niet een veel zinvoller maatstaf? Op welke schaal kunnen ingrepen worden gerealiseerd: woning, complex, buurt, wijk? Hoe staat het met het actuele aardgasverbruik in de sociale huursector, de markt- huursector en de koopsector? Hoe werkt de koopsector – 60 procent van de woningvoorraad – waar de gasrekening nu verreweg het hoogst is, de achterstand weg in energieprestaties ten opzichte van de sociale huursector? Wat komt er terecht van het gasvrij maken van sociale huurwoningen als de verhuurderheffing wordt gehandhaafd en zelfs wordt verhoogd? Als in 2050 nagenoeg de gehele woningvoorraad aardgasvrij moet zijn, moeten gemiddeld ruwweg 250.000 woningen per jaar aan een ingrijpende energietransitie worden onderworpen. Hoe komt een opgave van een dergelijke ongekende omvang van de grond, als de financiën, de kennis en de vaklieden goeddeels ontbreken? In 2017 nam de CO 2 -uitstoot in Europa toe met gemiddeld 1,8 procent. Voor Nederland was de stijging in dat jaar zelfs 2,3 procent. We zien dus nu absoluut geen kans om de ambities van Parijs te realiseren. Integendeel: we komen steeds verder van huis. Kernvraag is dus hoe we de gigantische kloof overbruggen tussen de realiteit en de ambities van het Verdrag van Parijs bij het aardgasloos maken van de woningvoorraad. Sinds 10 juli 2018 kennen we de tekst van de Klimaatwet en het Klimaatakkoord. Onze dromen hebben we geformuleerd. Nu onze daden nog. Column